Iedere artiest die in Nederland optreedt in het openbaar moet worden verloond, zo zegt de wet op de loonbelasting. Alleen optredens op privé-feesten (bruiloften e.d.) zijn hiervan uitgezonderd. Om te kunnen zien om wie het gaat en welke bedragen er zijn afgesproken, is de artiest verplicht per optreden een gageverklaring (GV) in te vullen.
Deze gageverklaring ( nieuw model onderaan te downloaden ), voorzien van handtekening en vergezeld van een kopie van een geldig identiteitsbewijs, overhandigt de artiest dan na afloop van het optreden aan de opdrachtgever.
Op grond van deze GV is de opdrachtgever vervolgens verplicht belasting en sociale premies af te dragen. Een in de praktijk veel gebruikte uitzondering op deze verplichting betreft het toepassen van de zogenaamde Kleine Vergoedingsregeling (KVR).
Over dit bedrag, maximaal € 163,- per persoon per dag, hoeft de opdrachtgever namelijk geen belasting en sociale premies af te dragen. Handig voor de plaatselijke bluesband die met zes man op een te klein podium hun kunsten vertonen in de dorpskroeg: zij blijven door deze regeling betaalbaar voor de kastelein.
Bedenk wel dat het bedrag van de KVR opgegeven moet worden als omzet in de aangifte inkomstenbelasting. U moet daar dus in principe zelf belasting over betalen.
Pleister op deze wonde is het feit dat u de kosten in aftrek mag brengen en dat is over het algemeen bij artiesten niet tegen dovemansoren gezegd. Na afloop van het jaar dient de artiest van iedere opdrachtgever waarbij hij of zij verloond is een jaaropgave te ontvangen. Dit gaat helaas in de praktijk niet altijd goed.
Nog te vaak worden belasting en premies buiten medeweten van de artiest niet afgedragen en is het versturen van een jaaropgave voor veel opdrachtgevers een overkomelijk karwei. Wat nu te doen als de jaaropgave in maart nog steeds niet in de brievenbus ligt en de aangifte moet worden ingevuld?
Welnu,
gelukkig worden artiesten die te goeder trouw hebben gehandeld in zulke gevallen beschermd. Als de artiest namelijk door middel van een door beide partijen ondertekend contract kan aantonen dat wel degelijk een netto bedrag is afgesproken en bovendien duidelijk in de bepalingen staat dat de opdrachtgever verplicht is belasting en premies af te dragen, kan de fictief afgedragen belasting alsnog worden verrekend.
En dat scheelt in de belastingteruggaaf vaak een bom duiten. Bovendien raad ik artiesten aan een kopie van de destijds ingeleverde gageverklaring bij het contract in de administratie te bewaren.
Dit laatste is niet strikt noodzakelijk, maar alles helpt in de bewijsvoering tegen malafide opdrachtgevers. Dan nog zal vervolgens blijken dat belastingambtenaren niet erg bereid zijn deze zelf berekende loonbelasting te verrekenen, maar met dat soort zuurpruimerij weten artiestenadviseurs over het algemeen wel raad.
De inhoudingsplichtigenverklaring (IPV)
Met deze verklaring neemt de bezitter ervan de hierboven beschreven verplichtingen over van de opdrachtgever. Vaak hebben theaterbureaus en andere tussenpersonen een IPV en verlonen hun artiesten dan in plaats van de zaalhouder, c.q. opdrachtgever.
Ook komt het voor dat artiesten die niet via een vast bureau werken hun verloningen uitbesteden aan een extern verloningsbureau dat uiteraard ook in het bezit is van een IPV. Groot voordeel van het gebruik van een IPV is het feit dat de artiest op één plaats verzekerd is onder één aansluitnummer hetgeen bijvoorbeeld het aanvragen van een uitkering aanzienlijk vergemakkelijkt.
Ook krijgt de artiest voortaan nog maar één jaaropgaaf en hoeft nog maar op één plaats zijn of haar gageverklaringen in te leveren. Het gemak dient de mens.
De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)
Ik hoor sommige lezers al denken: hij vergeet de zelfstandigheidsverklaring. Welnu, voor die lezers heb ik een wellicht schokkende mededeling: de zelfstandigheidsverklaring is per 1-1-2006 afgeschaft!
Ja, ook de zelfstandigheidsverklaring (ZV) die een geldigheidsduur van na 1-1-2006 vermeldt. Dat betekent dat alle bestaande ZV’s bij het oud papier kunnen. En nu? Wat moeten al die artiesten die in het hierboven omschreven verloningsgedoe in het verleden geen trek hadden en via de ZV als BTW-ondernemer al facturerend door het artiestenleven trokken?
En wat moeten de artiesten die nu willen overstappen naar ‘the real thing’? Immers, op factuur werken heeft zo z’n voordelen. Er hoeven bijvoorbeeld geen toeters en bellen meer voor de dag te worden gehaald in de vorm van loonadministraties en dat is voor veel opdrachtgever nog steeds een selectiecriterium bij de keuze van een artiest. Maar wees gerust, het systeem van de ZV is niet afgeschaft.
Wel is de ZV nu definitief vervangen door de VAR. Dat betekent dus wel dat alle zelfstandige artiesten nu in het bezit dienen te zijn van een VAR met daarop de kwalificatie winst uit onderneming (WUO). Dit laatste is essentieel, want alleen de VAR/WUO is te gebruiken als zelfstandigheidsverklaring voor een artiest.
Als ik u dan vertel dat er vier soorten VARs bestaan en dat het aanvraagformulier voor een VAR een aantal tricky vragen bevat waaruit met gemak een verkeerde VAR kan voorkomen, dan begrijpt u dat de theoretische kant van het artiestenbestaan er een dimensie bij heeft gekregen.
Ik raad u dan ook aan het betreffende aanvraagformulier zeer zorgvuldig en met enig beleid in te vullen. Doet u dat niet en valt er vervolgens een verkeerde VAR in de bus, dan verzeilt u onherroepelijk weer in de wereld van de verplichte verloningen (zie hierboven).
Zelfs het trotse bezit van een btw-nummer kan u in zo’n geval niet redden! Naast al deze ellende zijn er natuurlijk ook legio artiesten die op dit moment keurig een geldige VAR/WUO in huis hebben. Zij zijn en blijven als zelfstandige door het leven gaan, maar er is een groot verschil met de vroegere zelfstandigheidsverklaring. De ZV was vijf jaar geldig, de VAR slechts één jaar.
Dat betekent dat jaarlijks een nieuwe VAR/WUO moet worden aangevraagd. In verband met de onvolprezen doorlooptijden bij de belastingdienst raad ik u aan de aanvraag reeds eind oktober in te dienen. Je kunt als artiest nu eenmaal niet zonder zo’n ding.
Overigens dient iedere opdrachtgever in het bezit te zijn van een kopie van de VAR en een kopie van een geldig identiteitsbewijs (id). De opdrachtgever moet beide bescheiden in de administratie bewaren. Zonder id is een VAR niet geldig!
Tot slot: als u bezitter bent van een VAR/WUO moet u zich realiseren dat u voor uw eigen belastingen en verzekeringen moet gaan zorgen. Daar kunt u maar beter geld voor reserveren en dat is helaas niet iedere artiest gegeven, zo blijkt steeds weer in de praktijk.
Ook gaat u op verzoek van de belastingdienst een administratie voeren die niet altijd eenvoudig is. Tot overmaat van ramp heeft u zeer waarschijnlijk een belastingadviseur nodig met verstand van artiesten, maar wat kost dat nog tegenwoordig…
Gageverklaring Download
VAR/WUO verklaring aanvragen
Loonheffingen Artiesten en Beroepssporten Regeling 2012 (Bron Ouality Pay)